چک همواره از مباحث حقوقی است که از صدور آن تا وصولانمورد بحث حقوقی قرار میگیرد .
حضور یک وکیل حقوقی به منظور مطالبه وجه چک چه از نظر کیفری و چه حقوقی لازم و ضروریست .
چنانچه امکان استفاده از تجربیات وکیل تخصصی این حوزه در پروندههای چک خود را ندارید میتوانید از مشاوران مرکز آسایش گستران در این زمینه استفاده کنید .
و اما راهکارهای مختلف مطالبه چک برگشتی در اداه مطلب عنوان میشود .
آیا برگشت زدن چک به معنی حقوقی شدن میباشد؟
برگشت زدن چک به معنی شکایت و حقوقی شدن چک نیست و فرد بعد از برگشت چک 6 ماه فرصت دارد که شکایت خود را به مراجع قضایی ثبت کند.
در چه مواردی میتوانیم چک را برگشت بزنیم ؟
-
خالی بودن حساب شخصی که چک را صادر کره است .
-
چک از حسابی که مسدود شده است صادر گردد.
-
صاحب حساب دستور عدم پرداخت وجه چک را (بدون دلیل قانونی) به بانک مربوطه صادر کرده باشد.
-
چک به صورت درست تنظیم نشده باشد.به طور مثال : عدم تطابق در مندرجات چک ، قلم خوردگی و یا عدم تطابق امضا و…
اگر چکی هریک از شرایط بالا را داشته باشد بانک گواهی عدم پرداخت صادر میکند ، در این صورت گفته میشود این چک برگشت خورده است.
شرایط مطالبهی چک
چکهای برگشتی را به سه روش کیفری ، حقوقی و ثبتی میتوان مطالبه کرد:
وصول چک از طریق اقدام کیفری:
تنها در صورتی چک کیفری میشود که چک روز باشد ، یعنی چک در همان روز صادر و امضا شده باشد ولی حسابی که چک از آن صادر شده است خالی باشد.
تنها در این صورت شما میتوانید شکایت کیفری علیه صادر کنندهی چک داشته باشید و حکم جلب وی را بگیرید.
نکته : شکایت کیفری فقط علیه صادر کنندهی چک انجام میشود.بنابراین علیه سایر اشخاص یعنی ضامن و ظهر نویس نمیتوان اقدام به شکایت کیفری کرد.
در روش کیفری صادر کنندهی چک موظف است هم مبلغ چک را پرداخت کند و هم مجازات قانونی آن (حبس) را متحمل شود.
و همچنین اگر بیش از یک بار چک بی محل صادر کند تمامیحسابهای جاری وی توسط بانکها بسته خواهد شد و شخص به مدت سه سال نمیتواند در هیچ بانکی حساب جاری دیگری باز کند.
وصول چک از طریق اقدام حقوقی :
اگر چکی به تاریخی غیر از روزی که صادر شده است امضا شود و برگشت بخورد چک مدت دار به حساب میآید و حقوقی است.
توجه داشته باشید در چکهای حقوقی صادر کننده قابل تعقیب و مجازات کیفری نیست ولی میتوان برای توقیف اموال و دارایی وی تقاضا کرد .
در این صورت دادگاه حکم به پرداخت مبلغ چک خواهد داد مگر آنکه با دفاعیات صادر کننده ثابت شود که به طور کلی طلبی وجود ندارد.
وصول چک از طریق اقدام اجرای ثبتی :
طبق ماده 2 قانون صدور چک، شرط اول و اساسی وصول چک به روش ثبتی اینست که چک باید از بانکهای مجاز صادر شده باشد نه موسسات مالی و اعتباری و صندوقهای قرض الحسنه.
در صورت دارا بودن شرط مذکور میتوان به ادارات ثبتی مراجعه و تقاضای صدور اجراییه برای وصول چک نمود.
پس از صدور اجراییه ، شخص صادر کنندهی چک موظف است ظرف مدت 10 روز نسبت به پرداخت مبلغ چک ، فراهم نمودن ترتیبات پرداخت یا معرفی اموال اقدام نماید. در غیر این صورت دارندهی چک میتواند تقاضای توقیف اموال صادر کنندهی چک را به ادارهی ثبت ارایه نماید.
در چه مواردی صادر کنندهی چک قابل تعقیب کیفری نیست :
طبق ماده 13 اصلاحی قانون صدور چک:
-
در صورتی که اثبات شود چک سفید امضا داده شده باشد .
-
هر زمانی در متن چکوصول آن وابسته به تحقق شرطی باشد.
-
در صورتی که مشخص شود چک بدون تاریخ صادر شده باشد.
-
هرگاه بدون قید در متن چک ثابت شود که چک بابت تضمین انجام معامله،یا تعهدی است
و یا وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی بوده باشد.
مراجع صلاحیت دار برای چکهای برگشتی کدامها هستند ؟
چکهای زیر 20 میلیون تومان ← شوراهای حل اختلاف
چک بالای 20 میلون تومان ← دادگستری
چک روز (کیفری) ← دادسرا
صادر کنندهی چکصاحب اموال ←ادارهی ثبت
مجازات صدور چک بلا محل
مطابق مادهی 7 قانون صدور چک مجازات اشخاصی که مرتکب صدور چکبلامحل میشوند به شرح ذیل میباشد:
1.مبلغ کمتر از 10 میلیون ریال ← تا 6 ماه حبس
2.مبلغ چک از 10 میلیوت ریال تا 50 میلیون ریال ← 6 ماه تا یک سال حبس
3.مبلغ چک بیشتر از 50 میلیون ریال ← 1تا 2 سال حبس و دو سال ممنوعیت از داشتن دسته چک
نکته: در صورتی که چکهای بلامحل در تعداد بالا باشد ،
بر اساس مجموع مبالغ چکهای برگشتی محکومیت صورت میگیرد.
هزینههای دادرسی مطالبه چک
محاسبه هزینه شکایت کیفریچکهای بی محل بر اساس مبلغ آنها صورت میگیرد
هزینهی دادرسی چکهای برگشتنی کمتر از 20 میلیون تومان52 درصد کل مبلغ چک میباشد .
هزینهی دادرسی چکهای برگشتی بیشتر از 20 میلیون تومان 53 درصد از کل مبلغ چک میباشد.
خسارت تاخیر بر تادیه
تاخیر تادیه در چک از دیگر نکات مهمیاست که باید مورد توجه قراربگیرد.
تاخیر تادیه به منظور خسارت ناشی از دیرکرد پرداخت وجه چک میباشد.
دراین خصوص تبصرهی الحاقی به ماده 2 قانون صدور چک مقرر کرده است،
که دارندهی چک میتواند محکومیت صادر کننده را نسبت به پرداخت کلیه خسارات
و هزینههای وارد شده که مستقیما به طور متعارف در جهت وصول طلب خود،
از ناحیهی وی متحمل شده است اعم از آنکه قبل از صدور حکم یا پس از صدور حکم باشد ،
از دادگاه تقاضا کند.