وکالت تخصصی امور کیفری، خانواده و حقوقی

در نوشته وکیل پایه یک دادگستری در تشریح داوری در دعاوی می‌خواهیم تا در رابطه با قوانین و مقرراتی صحبت کنیم که این اجازه را به یک فرد می‌دهد تا به عنوان داور بتواند به قضاوت بپردازد و میان طرفین دعوا صلح بر قرار سازد. بر همین اساس می‌توان متوجه شد که هر فردی نمی‌تواند به داوری بپردازد و نیاز است تا برخی از خصوصیت‌ها را داشته باشد که در ادامه از زبان وکیل پایه یک دادگستری قصد داریم به شرح و بیان دقیق این ویژگی‌ها بپردازیم. اما در نظر داشته باشید که بهره گیری از یک داور برای حل اختلافات یکی از توصیه شده ترین روش‌ها می‌باشد.

داور کیست

در ماده‌های 454 تا 501 قانون آیین دادرسی مدنی باب هفتم در رابطه با داوری صحبت شده است . داور می‌تواند یک فرد حقیقی باشد یعنی طرفین قرارداد شخصی را به عنوان داور در میان خود انتخاب کرده و در قرارداد ذکر می‌کنند . همچنین داور می‌تواند حقوقی نیز باشد یعنی دو طرف قرارداد یک شرکت یا یک موسسه را به نوان داور انتخاب کرده و نام آن را به عنوان داور در قرارداد ذکر نمایند .

انتخاب داور

وکیل شرق تهران می‌گوید ، نکته‌ی حائز اهمیتی که در راستای انتخاب داور وجود دارد این است که می‌توان داور را در هر مرحله از قرارداد انتخاب نمود ؛ یعنی می‌توان داور را در زمان انعقاد قرارداد یا در هنگام اجرای مفاد قرارداد و یا پس از طرح دعوی در مرجع قضایی انتخاب کرد .

داوری در قانون

در قوانین کشور مان از ابتدا داوری از اهمین ویژه‌‌‌ای برخوردار بوده است و همچنین در ماده‌ی 6 قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی‌و انقلاب که در سال 1373 به تصویب مجلس رسیده است ، نیز به آن اشاره شده است . البته در این قانون از اصطلاح قاضی تحکیم استفاده شده است که به معنای ” کسی است که رضایت دارد تا از جانب شخص یا اشخاص در دعوا یا دعاوی معین که او در آن دخالت دارد، داوری کند . ”

دعاوی غیر قابل ارجاع به داور

وکیل پایه یک تهران با استناد به ماده 478 قانون آیین دادرسی مدنی می‌گوید بعضی از دعاوی قابلیت ارجاع به داوری را ندارند . برای مثال می‌توان به قرارداد‌هایی از جمله نکاح و فسخ نکاح ، طلاق و دعاوی مربوط به ورشکستگی اشاره نمود که در آن‌ها نمی‌توان داور تعیین نمود .

داور مناسب چه کسی است

همانطور که گفته شد انتخاب داور برای تسریع در روند رسیدگی به شکایت و دعوی مطرح شده و همچنین کاهش هزینه‌های مربوط به آن می‌باشد ، بنابراین برای انتخاب داور می‌بایست کسی را در نظر گرفت که اطلاعات کافی را درباره‌ی داوری داشته باشد ؛ چراکه در صورت انتخاب فردی که شایستگی داوری ندارد ، هم هزینه‌ها افزایش می‌یابد و هم زمان زیادی صرف می‌شود .

بنابراین بهتر است در رابطه با انتخاب داور به درستی فکر کرده و شخصی را انتخاب کنید که دانش حقوقی داشته باشد و یا حقوقدان با تجربه باشد . البته می‌توانید از مراکز داوری سازمانی نیز استفاده نمایید .

شرایط ارجاع به داوری

طبق ماده‌ی 454 قانون آییین دادرسی مدنی ، در صورتی که نزاعی رخ دهد ، اگر افراد شرایط ذیل را داشته باشند می‌توانند منازعه را نزد داور ببرند :

1. ” طرفین اهلیت اقامه دعوا را داشته باشند . “
2. ” طرفین بر ارجاع امر به داوری تراضی کنند . “

چه کسانی صلاحیت داوری ندارند

با استناد به ماده‌ی 469 قانون آیین دادرسی مدنی ، داور می‌بایستی از صفات قاضی برخوردار باشد ، بنابراین افرادی که دارای شرایط زیر باشند نمی‌توانند به عنوان داور انتخاب شوند مگر آن که با رضایت طرفین انتخاب گردند .

• کسانی که سنی کمتر از ۲۵ سال تمام داشته باشند .
• ” کسانی که در دعوی یا اختلاف ذی‌نفع باشند . “
• ” کسانی که با یکی از اصحاب دعوی قرابت سببی یا نسبی تا درجه دوم از طبقه سوم داشته باشند . “
• اشخاصی که خود شان یا همسر شان جزئی از وراث یکی از طرفین باشد .
• افرادی که قیم یا کفیل یا وکیل یا مباشر امور یکی از اصحاب دعوی باشند یا یکی از اصحاب دعوی مباشر امور آنان باشد .
• ” کسانی که با یکی از اصحاب دعوی یا با اشخاصی که قرابت نسبی یا سببی تا درجه دوم از طبقه سوم دارند ، در گذشته یا حال دادرسی کیفری داشته باشند . “
• ” کسانی که خود یا همسرانشان یا یکی از اقربای سببی یا نسبی تا درجه دوم از طبقه سوم او با یکی از اصحاب دعوی ( اختلاف ) یا زوجه یا یکی از اقربای نسبی یا سببی تا درجه دوم از طبقه سوم او دادرسی مدنی دارند . “
• کارمندان دولت زمانی که در حوزه مأموریت شان باشند .

افراد زیر را به هیچ وجه حتی در صورت رضایت طرفین نمی‌توان به داوری انتخاب کرد :

1. کسانی که از اهلیت قانونی ( محجورین اعم از صغیر ، مجنون ، سفیه و ورشکسته ) برخوردار نیستند .
2. افرادی که به موجب حکم قطعی دادگاه از داوری محروم شده باشند .
3. کسانی که بر اثر حکم قطعی دادگاه امکان انجام دادرسی ا آن‌ها منع گردیده باشد .